Leren uit waarderend perspectief
Senior procesconsultant
& veranderarchitect
Memorabele verjaardag
Eén jaar leven in een pandemie doet iets met een mens!
Voor de één is het virus heel reëel en dichtbij geweest, voor de ander is de impact vooral het leven met beperkingen in bewegingsvrijheid, menselijk contact of veranderende (telewerk!) en soms wegvallende professionele activiteiten.
De opeenvolgende crisismaatregelen eisen – zowel in eigen land als wereldwijd – een zware tol. Om er maar eentje te noemen: de psychologische belasting van een onvoorspelbare toekomst wordt lastiger om dragen, door het gebrek aan heldere sociale en economische perspectieven wordt het publieke debat gedomineerd door frustratie, een toenemende drang naar herstelde vrijheid en de hoop op een revival van de “roaring twenties” van de vorige eeuw.
Uitnodiging voor een frisse focus: wat hebben we goed gedaan?
Toch ben ik ervan overtuigd, dat het verhelderend, verbindend en kracht-gevend is, om bewust stil te staan en vanuit een lerend en kritisch waarderend, onderzoekend perspectief te kijken naar wat deze pandemie met ons deed. Ik daag je uit om deze twee vragen op de debattafel te leggen:
- Wat leren we uit onze ervaringen als individu, als samenleving of zelfs als menselijk ras over onszelf? Wat hebben we als menselijke soort goed gedaan in deze crisis?
- Welke van deze ervaringen prikkelden ons en zijn bruikbaar om mee te nemen naar een gewenste toekomst?
Opvallende trends
Vanuit dit waarderend, onderzoekend perspectief zie ik alvast enkele opvallende trends bovendrijven: toegenomen solidariteit, versterkte inventiviteit en intensere aandacht voor menselijke verbinding.
Met toegenomen solidariteit bedoel ik meer dan het spontane avondapplaus voor de zorgverstrekkers tijdens de eerste lockdown. Het is bijvoorbeeld verbazend hoe snel ziekenhuizen de omschakeling in hun zorgproces hebben gerealiseerd om letterlijk en figuurlijk ruimte te maken voor covid-gebonden zorg. Ik zie eveneens hoe met lokale initiatieven oplossingen werden gezocht voor lokale behoeften – gaande van buurthulp bij het winkelen tot het beschikbaar stellen van laptops voor leerlingen met weinig middelen die zich plots met online onderwijs moeten behelpen, vrijwilligers die zich nuttig maken door hulp te bieden in woonzorgcentra… Het stemt me positief.
Inventiviteit met grote ‘I’ werd zeker getoond in de snelheid waarmee wereldwijd vaccins werden ontwikkeld voor dit tot voor kort onbekend virus. We behaalden een topsnelheid, enerzijds gemotiveerd door een wereldwijde urgentie, maar ook omdat we erin slaagden om over grenzen heen intellectuele inventieve krachten te bundelen mét positief resultaat – ook bij de regulerende instanties. Ik stel ook een grootschalige verfrissende inventiviteit vast in uiteenlopende beroepen en sectoren waar dagelijks nieuwe creatieve oplossingen een antwoord zijn op de veranderende omstandigheden en beleidsmaatregelen. Gaande van afhaalmenu’s bij restaurants tot standenbouwers die vaccinatiecentra in elkaar timmeren en cultuurhuizen die met beperkte middelen toch beklijvende online ervaringen weten te brengen.
Niet in het minst is de behoefte voor menselijke verbinding voor elk van ons voelbaar duidelijk geworden. Het levensreddende isolement raakte veel kwetsbare groepen in de samenleving psychologisch/emotioneel extra hard. Klappen vielen en vallen nog steeds in elke hoek: de senior in het WZC, de jongere die zich te lang opgesloten voelt in de ‘wachtkamer’, de jonge horeca ondernemer, de muzikant, .. de angst om er aan onderdoor te gaan heerst. Psychologische hulpverleners hebben handen te kort. De corona-crisis creëerde een breed bewustzijn dat het ‘bruto nationaal geluk’ vooral afhangt van directe persoonlijke contacten. Als overleven op het spel staat, komen menselijke basisbehoeften weer zichtbaarder op de voorgrond.
Menselijke ‘verbindkracht’ in elke werkcontext is het antwoord
Ook in werkcontext wordt ieder van ons uitgedaagd ‘het’ anders te organiseren. Het blijkt des te meer dat een gezonde werkcontext ontstaat waar leidinggevenden zich het best konden aanpassen aan de nieuwe online en afstandsrealiteit door vooral in te zetten op voelbare betrokkenheid, persoonlijke aandacht, heldere communicatie en werkafspraken om zo medewerkers vertrouwen te geven in plaats van focus leggen op verhoogde controle.
Opvallend in het online werken met teams is dat die verbindkracht gaandeweg ook sterker naar voor komt. In de eerste corona-maanden waren er vooral geluiden dat de online samenwerking eigenlijk wel productief en efficiënt kon zijn, dat op tijd starten zelfs makkelijker was en dat er online minder door elkaar gepraat wordt (ook al omdat de bandbreedte dat niet toelaat).
Die taakgerichte euforie maakte geleidelijk plaats voor een behoefte aan meer persoonlijk her-connecteren: de informele afstemming voor en na meetings wordt gemist, de behoefte om besluiten en werkafspraken onderling te ‘kalibreren’ neemt toe, een virtuele check-in bij de start van meetings blijkt de ontbrekende verbondenheid te versterken én ook taakgericht te renderen in de vorm van een meer open overleg. Met frisse energie meestappen in de zoektocht hoe ook online en later hybride samenwerking meer kan zijn dan “second best” is een uitdaging waar ik graag op inga.
Nood aan frisse energie in je organisatie?
Versterk vanuit het waarderend perspectief
Wil je team-of organisatieprocessen krachtiger te maken, gesteund door een externe veranderbegeleider?
Als je die waardevol perspectief verder wil verkennen, neem gerust contact op: ludo.keunen@pandora.be of info@zichtopzee.net.
Het ganse team van Zicht op Zee, is bovendien een krachtig collectief met senior expertise om mensen, teams en organisatie in de beweging te brengen. Je kan ons inschakelen voor doelgerichte coaching, training en begeleiding bij transitieprocessen.
#waarderendperspectief#appreciativeinquiry#mindset#inspiration#reinvention#energie #verbindkracht #krachtigevragen #betrokkenheid #persoonlijkeaandacht #vertrouwen #debat #reconnectie
